Mô hình tư duy quản lý sản phẩm
Các mô hình tư duy là các biểu thức đơn giản của các quá trình hoặc các mối quan hệ phức tạp. Những mô hình này được tích lũy theo thời gian bởi một cá nhân và được sử dụng để đưa ra quyết định nhanh hơn và tốt hơn.
Các mô hình tư duy rất mạnh mẽ, nhưng tiện ích của chúng bị giới hạn trong bối cảnh. Để chống lại điều này, bạn không nên dựa vào một hoặc thậm chí một vài mô hình tinh thần, thay vào đó bạn nên liên tục xây dựng một mạng lưới các mô hình tinh thần có thể giúp bạn để đưa ra quyết định tốt hơn.
Dưới đây là một ví dụ: Nguyên tắc Pareto nói rằng khoảng 80% tất cả các kết quả cuối cùng đến từ 20% sự nỗ lực.
Trong việc quản lý sản phẩm, mô hình cho thấy thay vì cố gắng nắm 100% cơ hội khách hàng, bạn có thể sẽ muốn tìm nỗ lực 20% và giải quyết 80% vấn đề. Đội phát triển sản phẩm luôn phải đánh đổi như vậy, và kết quả thường là 20% khách hàng có các trường hợp sử dụng phức tạp không được được hỗ trợ khi sản phẩm được ra mắt.
Khái niệm này đã được phổ biến bởi Charlie Munger, phó chủ tịch nổi tiếng của Berkshire Hathaway, trong một bài phát biểu về cách đạt được sự khôn ngoan:
Cơ bản trí tuệ thế gian là gì? Chà, nguyên tắc đầu tiên là bạn có thể thực sự biết bất cứ điều gì nếu bạn chỉ cần nhớ các sự kiện bị cô lập và thử và xâu chuỗi lại. Nếu chúng không liên quan đến nhau theo một mạng lưới lý thuyết thì vô tác dụng.
Bạn đã có những mô hình trong đầu. Và bạn và bạn phải kết nối kinh nghiệm của mình – cả gián tiếp và trực tiếp – trên mạng mô hình này. Bạn có thể đã nhận thấy những sinh viên chỉ cố nhớ và đọc lại những gì đã nhớ. Chà, họ thất bại cả ở trường và trong cuộc sống. Bạn đã kết nối các trải nghiệm trên một mạng lưới các mô hình trong đầu.
Các mô hình là gì? Nguyên tắc đầu tiên là bạn phải có nhiều mô hình – bởi vì nếu bạn chỉ có một hoặc hai cái mà bạn đang sử dụng, bản chất của tâm lý con người là bạn sẽ bóp méo thực tế để nó phù hợp với mô hình của bạn, hoặc ít nhất bạn nghĩ nó phù hợp. Bạn giống như bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình vậy.
Giống như một câu nói, “Nói với người đàn ông chỉ có một cái búa, mọi vấn đề đều trông giống như một cái đinh”. Và tất nhiên, đó là cách mà bác sĩ chỉnh hình đi hành nghề y. Nhưng đó là một cách thảm hại để suy nghĩ và vận hành trên thế giới. Vì vậy, bạn phải có nhiều mô hình.
Bài viết này phác thảo một số mô hình tư duy hữu ích nhất cho việc quản lý sản phẩm và sẽ tiếp tục cập nhật các mô hình mới.
Đây cũng không phải là một bài viết chỉ dành cho những người quản lý sản phẩm, nó dành cho tất cả mọi người làm việc với sản phẩm. Tư duy sản phẩm trên thực tế, nó còn hữu ích hơn trong tay các nhà xây dựng so với nhà quản lý sản phẩm.
Các mô hình tư duy mà chúng tôi bao gồm sẽ được cấu trúc thành các loại sau:
Tìm ra nơi đầu tư
Thiết kế và xác định phạm vi
Vận chuyển và lặp đi lặp lại
TÌM RA NƠI ĐỂ ĐẦU TƯ – BỘ MÔ HÌNH TƯ DUY TIẾP THEO RẤT HỮU ÍCH CHO VIỆC QUYẾT ĐỊNH NHÓM CỦA BẠN NÊN XÂY DỰNG, HAY ĐẦU TƯ VÀO TRÒ CHƠI.
#1. LỢI NHUẬN TỪ ĐẦU TƯ
Một khái niệm tài chính: với mỗi đô la bạn đầu tư, bạn sẽ nhận lại được bao nhiêu? Trong sản phẩm, hãy nghĩ về các tài nguyên mà bạn có (thời gian, tiền bạc, con người) như những gì bạn đang đầu tư, và lợi nhuận là tác động đến khách hàng.
Nó có ý nghĩa gì?
Các tài nguyên có sẵn cho một nhóm sản phẩm là thời gian, tiền bạc và [số lượng và kỹ năng của] con người. Khi bạn so sánh các dự án khả thi mà bạn có thể đảm nhận, bạn nên chọn dự án tối đa hóa tác động đến khách hàng cho mọi đơn vị tài nguyên bạn có.
#2. GIÁ TRỊ THỜI GIAN VẬN CHUYỂN
Sản phẩm được vận chuyển sớm hơn có giá trị hơn cho khách hàng so với sản phẩm được vận chuyển sau đó.
Nó có ý nghĩa gì?
Khi quyết định giữa các vấn đề / cơ hội đầu tư, bạn không thể chỉ so sánh lợi ích của các tính năng khác nhau mà bạn có thể xây dựng (nếu bạn đã làm như vậy, bạn sẽ luôn chọn tính năng lớn nhất).
Thay vào đó, để đưa ra quyết định đầu tư tốt, bạn cũng phải xem xét các tính năng đó sẽ xuất xưởng nhanh như thế nào và đặt nhiều giá trị hơn cho các tính năng chuẩn bị ra mắt.
#3. MỐC THỜI GIAN
Liên quan đến Giá trị Thời gian của Vận chuyển, quyết định đầu tư đúng sẽ thay đổi dựa trên khoảng thời gian bạn đang tối ưu hóa.
Với một mốc thời gian hợp lý, chi phí xây dựng 3 tháng so với 9 tháng là không đáng kể.
Nó có ý nghĩa gì?
Lựa chọn câu hỏi “Làm thế nào chúng ta có thể tạo ra tác động nhiều nhất trong 3 tháng tới” hoặc “Làm thế nào chúng ta có thể tạo ra tác động nhiều nhất trong 3 tháng 3 năm tới?” sẽ giúp nhóm bạn có những quyết định khác nhau
Nên thảo luận mốc thời gian nào để tối ưu với nhóm của bạn và các bên liên quan trước tiên.
#4. GIÁ TRỊ KỲ VỌNG
Dự đoán tương lai là không hoàn hảo. Thay vào đó, tất cả các quyết định tạo ra xác suất của nhiều kết quả trong tương lai. Tổng trọng số xác suất của các kết quả này là giá trị dự kiến của một quyết định.
Nó có ý nghĩa gì?
Khi xem xét tác động của một dự án, hãy vạch ra tất cả các kết quả có thể xảy ra và xác suất của chúng. Hãy tính đến xác suất của việc mất nhiều thời gian hơn dự kiến và xác suất của việc không giải quyết được vấn đề của khách hàng.
Khi bạn đặt ra tất cả các kết quả, hãy thực hiện tính tổng trọng số xác suất của giá trị của các kết quả đó và bạn sẽ có một bức tranh rõ hơn về lợi tức bạn sẽ nhận được từ khoản đầu tư.
Thiết kế và xác định phạm vi – bộ mô hình tinh thần tiếp theo rất hữu ích cho việc phân tích và thiết kế một sản phẩm sau khi bạn chọn nơi đầu tư
#5. LÀM VIỆC NGƯỢC
Thay vì bắt đầu ở một vấn đề và sau đó tìm hiểu về một giải pháp, hãy bắt đầu ở một giải pháp hoàn hảo và làm việc ngược để tìm ra nơi bắt đầu.
Lưu ý rằng làm việc ngược lại là chưa chắc đã tốt hơn, nó chỉ tạo ra một góc nhìn khác.
Nó có ý nghĩa gì?
Hầu hết các đội có xu hướng làm việc xuôi, điều này tối ưu hóa để tạo ra giải pháp thực tế nhưng đổi lại giải pháp sẽ không hoàn hảo
Làm việc ngược giúp đảm bảo rằng bạn tập trung vào công việc lâu dài, có ảnh hưởng nhất đối với khách hàng vì bạn luôn luôn truy ngược lại từ một giải pháp hoàn hảo cho họ.
Lưu ý rằng làm việc ngược lại không hẳn là tốt hơn, nó chỉ tạo ra một quan điểm khác. Bạn có thể lên kế hoạch sử dụng cả hai quan điểm.
#6. SỰ TỰ TIN QUYẾT ĐỊNH TỐC ĐỘ VÀ CHẤT LƯỢNG
Sự tin tưởng mà bạn có vào i) tầm quan trọng của vấn đề mà bạn giải quyết và ii) tính đúng đắn của giải pháp mà bạn xây dựng, sẽ xác định mức độ bạn muốn đánh đổi tốc độ và chất lượng trong quá trình xây dựng sản phẩm.
Nó có ý nghĩa gì?
Mô hình tư duy này giúp bạn xây dựng một phổ đánh giá để đánh đổi tốc độ và chất lượng bằng cách nhìn vào các đầu cực của phổ.
Ở phía bên phải: bạn có niềm tin (được xác thực thông qua khách hàng) rằng vấn đề bạn tập trung vào là thực sự quan trọng đối với khách hàng và bạn biết chính xác những gì cần xây dựng để giải quyết nó. Trong trường hợp đó, bạn không nên làm tắt vì bạn biết khách hàng sẽ cần tính năng quan trọng này mãi mãi, vì vậy tốt hơn hết là chất lượng cao
Bây giờ, nhìn vào phía bên trái: bạn có thể xác nhận rằng vấn đề rất quan trọng đối với khách hàng. Trong kịch bản này, bạn đầu tư xây dựng càng lâu, bạn càng có nguy cơ tạo ra thứ gì đó cho một vấn đề không tồn tại. Do đó, bạn nên khởi động nhanh chóng và lấy xác nhận của khách hàng rằng nó để biết có xứng đáng để xây dựng sản phẩm không. Ví dụ: bạn có thể đưa ra một landing page cho một tính năng thậm chí không tồn tại để đánh giá sự quan tâm của khách hàng.
#7. GIẢI QUYẾT TOÀN BỘ TRẢI NGHIỆM CỦA KHÁCH HÀNG
Trải nghiệm khách hàng không kết thúc tại giao diện. Điều xảy ra trước và sau khi sử dụng sản phẩm cũng quan trọng như qía trình sử dụng
Nó có ý nghĩa gì?
Khi thiết kế một sản phẩm, chúng ta có xu hướng tập trung quá mức vào trải nghiệm trong sản phẩm (ví dụ: giao diện người dùng, trong phần mềm).
Những cũng quan trọng không kém khi thiết kế trải nghiệm tiếp thị (cách bạn có được khách hàng và đặt kỳ vọng của họ cho sản phẩm trước khi họ sử dụng) và trải nghiệm hỗ trợ/yêu cầu (cách công ty của bạn xử lý sản phẩm thất bại).
Đặc biệt, tạo ra những trải nghiệm yêu cầu, là những cơ hội tuyệt vời để kiếm được lòng tin của khách hàng lâu dài. Ví dụ, Amazon kiếm được sự tin tưởng nhất từ bạn với tư cách là một khách hàng khi bạn phải trả lại một cái gì đó.
#8. THỬ NGHIỆM, TÍNH NĂNG, NỀN TẢNG
Có ba loại phát triển sản phẩm: Thử nghiệm, Tính năng và Nền tảng. Mỗi người có mục tiêu riêng và cách tối ưu để đánh đổi tốc độ và chất lượng.
Nó có ý nghĩa gì?
Bằng cách xác định dự án của bạn đang chạy là loại hình phát triển sản phẩm nào, bạn sẽ xác định các mục tiêu phù hợp hơn cho từng loại và bạn sẽ điều tốc độ và chất lượng phù hợp.
Các thử nghiệm là để học hỏi, để bạn có thể đầu tư vào các tính năng hoặc nền tảng mới với sự xác nhận của khách hàng. Nếu bạn tối ưu hóa việc học, bạn có thể cân nhắc làm những việc bạn có thể không thích: ví dụ như sử dụng đoạn mã hack mà bạn định vứt đi.
Trái ngược với các thí nghiệm, nền tảng là mãi mãi. Nếu không, vì các tính năng được xây dựng trên nền tảng, việc thay đổi nền tảng sẽ vô cùng rắc rối
Do đó, các dự án nền tảng cần phải có chất lượng rất cao (ổn định, hiệu suất, khả năng mở rộng, v.v.) và cho phép xây dựng các tính năng hữu ích. Một nguyên tắc nhỏ khi xây dựng nền tảng là xây dựng nền tảng với người tiêu dùng đầu tiên của bạn, tức là đồng thời xây dựng một tính năng trên nền tảng của bạn trong khi bạn phát triển nền tảng – theo cách này, bạn đảm bảo nền tảng thực sự cho phép các tính năng hữu ích.
#9. VÒNG PHẢN HỒI
Nguyên nhân và kết quả trong các sản phẩm là kết quả của hệ thống các vòng phản hồi tích cực và tiêu cực.
Nó có ý nghĩa gì?
Các vòng phản hồi giúp chúng ta nhớ rằng một số động lực tăng trưởng hoặc suy giảm lớn nhất cho sản phẩm có thể nằm ngoài sản phẩm
Ví dụ: giả sử bạn thuộc nhóm thanh toán và KPI của bạn là tăng tổng số giao địch thanh toán thẻ tín dụng. Bạn có một vòng phản hồi tích cực với nhóm quản lý khách hàng bởi vì khi họ phát triển người dùng, bạn có nhiều người dùng tiềm năng sẽ thanh toán bằng thẻ tín dụng. Tuy nhiên, bạn có một vòng phản hồi tiêu cực với nhóm thanh toán tiền mặt, những người đang cố gắng giúp người dùng giao dịch nhiều hơn bằng tiền mặt.
Biết các vòng phản hồi này có thể giúp bạn thay đổi chiến lược (ví dụ: bạn có thể chọn thực hiện việc quản lý khách hàng là cách tốt nhất để tăng khối lượng thanh toán) hoặc hiểu các thay đổi tiêu cực trong số liệu của bạn (ví dụ: khối lượng thanh toán thẻ tín dụng giảm, nhưng đó là vì nhóm thanh toán tiền mặt đang làm rất tốt, không phải vì các sản phẩm thẻ tín dụng không tốt.
#10. BÁNH ĐÀ (VÒNG PHẢN HỒI ĐỆ QUY)
Một trạng thái trong đó một vòng phản hồi tích cực hoặc tiêu cực đang tự hoạt động và tăng tốc từ động lực của chính nó.
Nó có ý nghĩa gì?
Bánh đà là một khái niệm liên quan đến các vòng phản hồi, nhưng rất quan trọng để quản lý nền tảng và thị trường. Ví dụ: hãy tưởng tượng bạn chạy nền tảng ứng dụng Apple iOS. Bạn có hai người dùng: nhà phát triển ứng dụng và người dùng ứng dụng.
Bánh đà là hiện tượng nhiều người dùng ứng dụng thu hút nhiều nhà phát triển ứng dụng hơn (vì có nhiều cơ hội bán hơn), từ đó thu hút nhiều người dùng ứng dụng hơn (vì có nhiều ứng dụng để mua hơn), từ đó thu hút nhiều nhà phát triển ứng dụng hơn, và cứ thế lặp lại. Miễn là bạn nuôi dưỡng bánh đà, bạn sẽ không chỉ phát triển mà còn tăng tốc với tốc độ nhanh.
Bạn phải làm mọi thứ có thể để giữ cho bánh đà quay theo hướng tích cực, vì chiều ngược lại cũng có tác động rất mạnh, Ví dụ: nếu có quá nhiều ứng dụng trên nền tảng khiến người dùng không khám phá ra được ứng dụng mới, các nhà phát triển ứng dụng sẽ chậm lại và và phá vỡ bánh đà – bạn cần phải giải quyết điều đó.
#11. LỢI NHUẬN GIẢM DẦN
Khi bạn tập trung vào việc cải thiện cùng một khu vực sản phẩm, lượng giá trị khách hàng được tạo theo thời gian sẽ giảm dần trên mỗi đơn vị nỗ lực.
Nó có ý nghĩa gì?
Giả sử bạn đang liên tục lặp lại phát triển sản phẩm dựa trên phản hồi và nghiên cứu khách hàng, cuối cùng bạn sẽ đạt đến một điểm mà ở đó, bạn không thể làm gì nhiều để làm cho nó tốt hơn. Đó là lúc để nhóm của bạn đầu tư vào một cái gì đó mới.
#12. GIÁ TRỊ CỰC ĐẠI CỤC BỘ
Liên quan đến lợi nhuận giảm dần, cực đại cục bộ là điểm mà các cải tiến gia tăng không tạo ra giá trị khách hàng nào, buộc bạn phải có bước thay đổi về khả năng của sản phẩm.
Nó có ý nghĩa gì?
Mô hình tư duy này liên quan chặt chẽ đến lợi nhuận giảm dần, với việc thêm vào một giới hạn mà tại đó không có sự khác biệt về vật chất để tiếp tục cải thiện một cái gì đó. Lặp lại bây giờ là vô ích, và cách duy nhất để tiến bộ là đổi mới.
Khái niệm này gần đây đã được phổ biến bởi bài đăng lan truyền Eugene Wei, Invisible Asymptotes (Đường tiệm cận vô hình), trong đó có một ví dụ giống như vậy về cách mà Amazon đã dự đoán khiến họ tạo ra Prime.
#13. PHIÊN BẢN THỨ HAI LÀ MỘT LỜI NÓI DỐI
Khi xây dựng một sản phẩm, đừng phụ thuộc và chờ đợi quá vào phiên bản thứ hai. Hãy chắc chắn rằng phiên bản đầu tiên là một sản phẩm hoàn chỉnh bởi vì nó có thể tồn tại mãi mãi.
Khi phần mềm được bán trên kệ, đội phát triển sản phẩm sẽ phải sống với phiên bản 1 mãi mãi.
Nó có ý nghĩa gì?
Khi bạn xác định phiên bản đầu tiên của sản phẩm, bạn sẽ tích lũy tất cả các loại tính năng tuyệt vời mà bạn mơ ước sẽ thêm vào sau này trong các phiên bản trong tương lai. Hãy nhận ra rằng những thứ này có thể không bao giờ xuất xưởng, bởi vì bạn không bao giờ biết điều gì có thể xảy ra: thay đổi chiến lược công ty, kỹ sư chính rời khỏi hoặc toàn bộ nhóm được phân bổ lại cho các dự án khác.
Để tránh những kịch bản này, hãy đảm bảo rằng bất cứ thứ gì bạn gửi đi đều là một sản phẩm hoàn chỉnh, mà nếu nó không bao giờ được cải thiện nữa, vẫn sẽ hữu ích cho khách hàng trong tương lai gần. Đừng cố gắng nhồi nhét các tính năng vào sản phẩm tương lai và hi vọng đó là cách giải quyết vấn đề tốt.
#14. FREEROLL
Freeroll là tình huống hại ít lợi nhiều bằng cách hành động thật nhanh.
Nó có ý nghĩa gì?
Freeroll thường xuất hiện khi trải nghiệm người dùng hiện tại rất tệ đến nỗi bất kỳ thay đổi cảm tính hợp lý nào cũng có thể làm nó tốt hơn. Chúng khác với sửa lỗi vì lỗi liên quan đến kỹ thuật..
Nếu bạn đang ở trong một tình huống mà nhóm của bạn đang nghĩ “Hãy làm gì đó, vì tình huống không thể tệ hơn được nữa!” bạn có thể có một freeroll.
(r/CrappyDesign trên Reddit chính là hòm kho báu cho các tình huống như vậy)
#15. HẦU HẾT GIÁ TRỊ ĐƯỢC TẠO SAU PHIÊN BẢN ĐẦU TIÊN
Bạn sẽ học được nhiều nhất về khách hàng sau khi bạn tung ra sản phẩm, nên đừng lãng phí cơ hội để xây dựng dựa trên những kiến thức đó.
Nó có ý nghĩa gì?
Tất cả mọi thứ là giả thuyết cho đến khi khách hàng đang sử dụng sản phẩm ở quy mô nhất định. Nếu việc nghiên cứu trước khi ra mắt – các cuộc phỏng vấn khách hàng, thử nghiệm nguyên mẫu, phân tích định lượng, thử nghiệm beta, v.v. – có thể giúp bạn tăng khả năng đúng, luôn có những hành vi và trường hợp cạnh tranh sẽ xuất hiện khi bạn gửi sản phầm này cho 100% khách hàng.
Bạn sẽ tìm hiểu được nhiều nhất ngay sau khi ra mắt sản phẩm. Nhớ điều này sẽ giúp bạn tránh phải việc lặp đi lặp lại sản phẩm một cách quá đà.
#16. CHỈ SỐ BÁO LỖI CHÍNH (KFI)
Ghép đôi các chỉ số hiệu suất chính (KPI) của bạn với các số liệu bạn không muốn nhìn theo một hướng nhất định, để đảm bảo bạn tập trung vào tăng trưởng lành mạnh.
Nó có ý nghĩa gì?
Các nhóm thường chọn KPI phản ánh trực tiếp kết quả tích cực mà họ đang tìm kiếm, mà không xem xét các cách tiêu cực mà những kết quả đó có thể đạt được. Một khi họ bắt đầu tối ưu hóa cho các KPI đó, họ cũng tạo ra đầu ra có hại cho công ty.
Một ví dụ kinh điển là một nhóm nghĩ rằng họ thành công khi nhân đôi chuyển đổi đăng ký trên landing page, chỉ để thấy (quá muộn) rằng số lượng khách hàng không tăng vì tỷ lệ chuyển đổi giảm 60% vì sự thay đổi đó
Các KFI giúp bạn kiểm soát hiệu suất nhóm và đảm bảo rằng bạn chỉ tạo các kết quả đầu ra tốt cho công ty.
Ví dụ về các cặp KPI <> KFI phổ biến là:
Tăng doanh thu trong khi duy trì tỷ suất lợi nhuận gộp
Phát triển việc áp dụng tính năng A mà làm giảm việc áp dụng tính năng B
Tăng cường áp dụng tính năng A mà không tăng tải hỗ trợ
ĐÓ LÀ MỘT HỆ THỐNG CHỨ KHÔNG PHẢI LÀ MỘT DANH SÁCH ĐỂ KIỂM TRA
Có thể nhiều người sẽ không thoải mái nhưng không có phương pháp chính xác nào để sử dụng những mô hình tinh thần này. Nếu bạn thử và sử dụng chúng như một danh sách kiểm tra – đi qua từng mô hình và xem chúng áp dụng như thế nào – bạn sẽ như đang tập môn thể dục tinh thần khiến bạn và những người xung quanh bối rối và khó chịu.
Thay vào đó, hãy coi chúng đơn giản là một phần trong mạng lưới của bạn, giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn về sản phẩm và cung cấp cho bạn ngôn ngữ để truyền đạt lý do đằng sau các quyết định phức tạp cho nhóm của bạn.
Khi bạn tích lũy được càng nhiều mô hình, tốt nhất là thông qua kinh nghiệm, bạn sẽ càng tiến bộ..
Theo Ngọc Quỳnh – Saga
